|
نویسنده: اسحاق مقبل دکتر یعقوب یسنا یکی از نویسندگان چیره دست و چهره ی نام‌آشنای ادبیات معاصر در افغانستان و فراتراز آن در کشور‌های فارسی زبان خاصتن ایران است که اخیرآ یاداشت مختصری را تحت عنوان “زبان #مادری و #انقراض زبان‌ها” در صفحه‌ی فیسبوک شان منتشر کرده است. استدلال منطقی، بی‌طرفی، ساده نگاری، اطلاعات وافر در موضوعات مختلف و فصاحت نوشتار در آثار و خامه‌های دکتر یسنا، از جمله مواردی اند که خوانندگان را عاشق و شایق نوشته هایش می‌سازند، لااقل این ها دلایلی برای علاقه‌ی من به نوشته‌های استاد اند. از زمان آشنایی‌مان در شبکه‌های اجتماعي و تحکیم ارتباط مان تا حال، هر نوشته‌ی شان را حتی‌الامکان تا اخیر می‌خوانم. از این نوشته‌ها فراوان آموخته ام و در اکثر موارد با نوشته‌ها و استدلال شان موافق بوده ام. اما، با یک نظر گذرا بر نوشته‌ی مزبور جناب دکتر، آن را مستدل و قابل قبول برای خودم نیافتم، از آن رو بر آن شدم تا مواردی را به عنوان نقد نه، بل به خاطر حصول معلومات مزید در این راستا، مکتوب سازم. مطمئنم جناب استاد از تفاوت دیدگاه و عدم موافقت در این راستا، آزرده نمی‌شود. ادامه دارد |
|
سرایشگر پاجور نوشته: نوروزشاه همرزم شکرمحمد غفوری فرزند میرحسین متولد سال ۱۳۷۵ه خ مطابق به ۱۹۹۶ میلادی زاده روستای پاجور – روشان ولسوالی شغنان است. موصوف مکتب را در لیسه پاجور جاوید به پایه اکمال رسانیده و بعد از سپری نمودن امتحان کانکور با قافله دانشگیان ولایت تخار همسفر میشود. از اینکه از خوردی با سرایشگری علاقه وافر داشت رشته دلخواهش را ادبیات دری انتخاب کرد. وی از ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ محصل دانشکده ادبیات دانشگاه تخار بود. میگوید:” از صنف نهم مکتب اندک اندک به سرودن آغاز نمودم و به زبان های دری، شغنانی و روشانی شعر میگفتم تا اینکه در دانشگاه بیشتر با شعر انس گرفتم و ماهیت شعر و شاعری را زیباتر دانستم.” ادامه دارد |
|
بازتاب نمادین نور یزدانی در مراسم تشریفات مذهبی اسماعیلیان آسیای میانه نویسنده: دکتور نصرالدین شاه پیکار سر آغاز سخن : اگر به فرآیند زمانی پیدایش، آفرینش ، تکامل و انکشاف ادیان، مذاهب، باور ها و عقاید انسان ها، در فراز و فرود تاریخ به دیده ژرف علمی و عقلانی نظر افگنیم، دیده میشود که هیچ دینی، آئینی و کیشی بدون حضور مراسم تشریفات مذهبی در ذهن و عملکرد باورمندان اش ، به مثابه ایجادیات شفاهی مردم در قفس سینه ها، باقی مانده و تا به امروز به زیست معقول خویش ادامه داده باشد، هرگز وجود ندارد. هر آن آئینی که از این ویژگی ها برخوردار نبوده است، بدون آنکه دارای کدامین سوابق، محتوا و سیاق هم بوده است، مکان خویش را در زمانه های معین به سایر باور ها و عقاید به ودیعه گذاشته و خود از بسترعملکرد دینی و مذهبی در انزوا قرار گرفته است. مراسم تشریفات مذهبی، به هر نحوی که به مشاهده گرفته میشوند، دارای بعد فرعی بوده و در راستای تطبیق و تحقق اصول وبینش بنیادین مذهب و باور های دینی نقش آفرینی میکنند. مراسم تشریفات مذهبی با در نظرداشت ویژگی های سنتی خود، حیثت ستون فقرات درونی و معنوی عقیده و باور ها را در راستای استوار نگهداری اصول زرین همان عقیده وباور را تشکیل دهنده هستند. ادامه دارد |
|
نظری بر اشعار روشان از دید اخلاق ستوده
چکیده منظور از اخلاق ستوده همان اعتقادات خردپسند و اندیشه های سازنده و روشنگری است که رهروان راه حق با رهروی بر فضای معنوی این راه، مکارم اخلاق می پرورند. شعر و ادبیات و فارسی دری در طول سالیان متمادی رهتوشه های اخلاقی و عمل صالح را در اختیار خواننده گان قرار داده که از طریق آنها به مقام کمال انسانی و بهره ورزی رسیده اند و با فروغ های معنوی خویش جان و دل هنردوستان را روشنی بخشیده است. با نظر کوتاه به محتوای شعر روشان آشکار می شود که در سرزمین گفتارش؛ اندیشه پاک و مقدسی کاشته شده که از بوی عطر آن ناشایستی ها و رزایل جای خویش را به نیکویی ها و سجای حمیده خالی کرده اند. خداپرستی، انسان دوستی، آزاده‌گی، عدالت خواهی، بخشنده‌گی، آرمان های بشری… از موضوعات ستوده کلام روشان اند. ادامه دارد |
|
اصطلاحات عرفانی اشعار سیدامان الدین روشان
چکیده: در مذهب اسماعیلیان مانند اهل تصوف مراتبی وجود دارد که در عرفان آن را مراتب سیر و سلوک عرفانی می گویند و در بعضی از آثار به نام هفت تنان نیز مشهور اند که عبارتند از قطب، غوث، اخیار، اوتاد، ابدال، نقبا و نجبا. در مقابل نیز در مذهب اسماعیلیان هفت تنی هستند که برای شان هفت حدود دین گفته می شود؛ که عبارتند از ناطق، اساس، امام، حجت، داعی، ماذون و مستجب. آقای روشان در مذهب اسماعیلیان در همان مقام ماذونی قرار گرفته و وظیفه آن وعظ و ارشاد و مساعد کردن زمنیه دعوت برای داعی است، اگر چه شیوه کار و فعالیت همچنان رمز و راز های مذهبی روشان با کار و فعالیت و رمز و راز اهل طریقه تصوف متفاوت است اما گاهی در اشعارش اصطلاحات تصوفی و جنبه های عرفانی دیده میشود؛ ولی این بدان معنی نیست که وی از اهل تصوف و از راهیان عرفان بوده؛ بلکه به نسبت استفاده روشان از کتب و داشته های معنوی اهل عرفان است ونیز تاثیر گذاری این طریقه پس از قرن هفتم بالای مذهب اسماعیلی راه را برای استفاده از اصطلاحات تصوفی در میان اسماعیلیان هموارساخته است. ادامه دارد |
|
دل نوشته‌ای به مناسب ارتحال ملکوتی استاد قاضی “اثر” نوشته : اسحاق مقبل اندرز‌ها و نصایح استاد قاضی اثر فقید، از آوان طفولیت تا کنون چون سایه همراه ام اند و در فراز و فرود زندگی، از آنها فراوان بهره برده‌ام. هیهات، آن استاد و ادیب بی‌نظیر، با پرواز ملکوتی‌اش دوست دارانش را متحسر و متأثر و دامنه‌ی اشعار و اندرز‌هایش را برای همیشه منقطع ساخت. عصر یکشنبه، دوم اکتوبر ۲۰۲۲ به عیادتش رفتیم؛ تازه عملیاتی را سپری کرده بود. از مشکلات‌اش در بستر مریضی و انجام عمل جراحی برای‌مان قصه می‌کرد. گفت: “عملیات ته جوۈن پیر کِښت ات، پیر ثیر”، یعنی عملیات، شخص جوان را پیر می‌سازد و شخص پیر(مسن) را خاکستر”. درست صبح همان روز، دوشنبه سوم می۲۰۲۲، یکی از دوستان ذریعه‌ی تماس تلیفونی از درگذشتش خبر داد-حالم دیگرگون شد. هر گز تصور نکردم، این آخرین دیدار و واپسین اندرز استاد باشد! این سخن وی درست مانند سایر سخنانش مدلل، صادق و با معنا بود. ادامه دارد |
|
اشعاراحسان الله “حیدری هورخش” جنگجوی اندوهگین! نه هندو، نه مسلمان ها گمانم دارد این آیین |
|
منزل “نصرت” صد سال بعد یک غزل اگر چه شهر ز مهر و محبتت خالیست |
|
زبان و هویت ملی ؟ سیاست زبانی و زبان سیاسی!! پژوهش و نگارش : داکتر نصرالدین شاه پیکار مقدمه : در شیرازه تاریخ فرهنگ و دانش انسان، بر رسی زبان همواره به مثابه موضوعی مهم مورد توجه بوده است. بنا بر این، در طول دوران های پیاپی و در سرزمین های گونانگون جنبه های ساختاری و معنایی زبان مورد بررسی قرار گرفته است. در دوران کنونی نیز بررسی زبان از دیدگا های نظری و کاربردی گوناگون بیش از پیش گسترش یافته و در نتیجه به نوبه خود در عمق بخشیدن به دانش انسانی بس موُثر بوده است. با این حال، بدون تردید اشنایی با چگونگی و نیز گسترش نظریات و پژوهش های اندیشه گران و زبان شناسان دوران های گذشده در باره زبان به ژرف تر شدن بینش ما در این زمینه یاری رسان می باشد. در این نگارش کوشش می کنیم تا بررسی و توصیف متناسب در باره سیر بررسی زبان و نیز اصول مکتب ها و نظریه های زبان شناسی از آغاز تا زمان کنونی بازتاب داده شود. از این لحاظ روند سترگ زبان شناسی در اروپا از چشمه های دانش و پژوهش اندیشه گران سرزمین های دیگر به ویژه هند و سرزمین های اسلامی نیز سر شار شده و فرهنگ های یاد شده در چگونگی گسترش آن تأثیر بسزا داشته است. بنا بر این در مراحل آغازین این نگارش روی موضوع بررسی زبان در هندوسنان و نیز سرزمین های اسلامی از جمله ایران و نیز چگونگی اشنایی پژوهشگران اروپایی با آن بازتاب داده خواهد شد. بعد اندیشه های آغازین زبان در یونان و سایر قاره های جهان در آینده ها بحث و گفت و گو خواهیم داشت. ادامه دارد |
|
بانو زهرا اریب در یکی از روز های آدینه بتاریخ دهم ماه جدی، در خانواده علم پرور و معارف دوست دیده به جهان گشوده است. پدر و مادر با محبت فراوانی که به فرزند شان داشتند ابتدا نام های زیادی را برای بانو زهرا اریب میگذارند که میتوان از نام زیبای پروین و سایر نام های موزون و کتابی یاد نمود و بعد ها مشاهده می شود که اسم پروین در میان هم دهکده های دیگر نیز موجود است، ناگذیر می شوند تا بهترین اسم مورد نظر شان را برای زهرا به گزینش گیرند و در فرجام به این فیصله می رسند که اسم شاهدخت ناز خانواده شان را زهرا انتخاب کنند و از آن به بعد باید با همان نام برای همیش مسمی گردد. ادامه دارد |
|
ساخت کیبورد هوشمند زبان شغنانی افغانستان نوشته: سرورشاه ارکان |
|
ارتباط با ما و ارسال مضامین برای نشر |
نوشته: اقبال حسام
