صفحه نخست

Why Were More People, Especially Women and Children, Found More Vulnerable in the Earthquakes in Herat Province?

Abstract

      This comprehensive report analyzes the vulnerabilities faced by children and women in Herat Province during earthquakes. It explores various factors contributing to their heightened vulnerability, including social, economic, health, informational, cultural, institutional, and physical vulnerabilities. The findings highlight the need for improved disaster preparedness, enhanced infrastructure resilience, and gender-inclusive approaches to mitigate the risks faced by these marginalized groups.

Author: Sayed Hafiz Lashkari      Continue

نمای طبیعی شغنان در فصل خزان

نوشته: سید اسحاق مقبل

تصویر: شکیلا نعیمی

طبیعت وطن، قبای سبز و بهاری اش را از تن بیرون و این‌سان زردینه‌پوش شده است. درختانی‌که چندی قبل، ملاحت و زیبایی و سبزینه‌گی شان را به مخلوقات خدا هدیه می‌دادند؛ آهسته آهسته پرپر می‌شوند. پرندگانی‌که نجوا و ترنم شان گوش‌ها و قلب‌ها را نوازش می‌داد، از شاخه‌های این درختان کوچ می‌کنند و می‌شوند مهاجر؛ شاید مهاجر به دیار و کاشانه‌ی دیگران و به ناکجاها. برگ‌های 🌳که در گرمای تابستان با آغوش باز و صمیمی زیر سایه‌ی شان، مخلوقات خدا را با مهربانی جا می‌دادند، می افتند به زمین و لای خاک می‌شوند خُرد و خمیر. همان درختانی را می‌گویم که شکوه و جلالی داشتند و بیننده را می‌کردند مجذوب زیبایی و سبزینه‌گی خود.💚

چرخش سریع طبیعت و عمرِ کوتاه 🌿 در ختان، در واقع حامل پیام‌های مهم و انسانی به انسان‌هاست؛ این قلم مشت نمونه‌ی خروار به چند مورد آن اشاره می‌کند:  ادامه دارد

محمد قادر نازلی کامجو

ای خوذم کو تو کهـــــجه از مهغزاند ات تویج
یا دهرذ تو درون یا یے چهی خورد تو فروږج
هرڅوند کِن اُم تارک ات هر څــــــوند ښـــــکراُم
نست توند تو درک لۈم بغـېر وورج تو خوږج
ووزج مس تو څه خوږج پۈست نښۈن رست بغېر
چیز ات دے خو آزار مــــــــــو تاراردث فوږج    ادامه دارد

بازتاب شخصیت سید زمان الدین « عدیم» ، در  نگار ش  اهل فکر و  قلم

نگارش و تدوین  : داکتر نصرالدین شاه پیکار

سید زمان الدین ” عدیم ” ابن سید شاه حسن ، ابن سید قاسم، ابن سید خواجه غلام شاه، ابن سید شاه زید، ابن خواجه غلام شاه ، ابن خواجه حسن شاه، ابن شاه اسماعیل، ابن سید درویش محمد، ابن شاه نور الدین محمد،ابن خواجه محمد فاضل، ابن سید سلیمان،ابن سید خواجه مهتر، ابن خواجه محمد فاضل، ابن سید سلمان، ابن سید نور الدین محمد، ابن سید درویش محمد، ابن سید سلمان ابدال، ابن سید علی، ابن سید مهتر، ابن سید خواجه علی، ابن سید شاه زید، ابن سید سهراب ولی، ابن سید حسین شاه، ابن میر سید علی، ابن سید محمد، ابن سید ابراهیم، ابن سید قاسم شاه، ابن سید ابن سید حسن شاه، ابن سید عبد الله، ابن سید یحيی قلندر، ابن سید علی، ابن سید ابراهیم، ابن سید شاه سلطان علی موسی الرضأ ابن امام موسی کاظم، ابن امام جعفر صادق، ابن امام محمد باقر، ابن امام زین العاب الدین، ابن امام حسین، ابن فاطمۀ زهرا، بنت محمد مصطفی(صلعم). آنگونه که مشاهده گردید، سلسلۀ مراتب شجرۀ آن شخصیت روحانی، فرهنگی و عقیدتی به بیست و دومین ذریه و دودمان سید سهراب ولی میرسد که زندگی مشحون از دشواری اما پرافتخار فرهنگی، عقیدتی و ادبی اش را در دهکدۀ روشان ولسوالی شغنان ولایت بدخشان، سپری نموده است. ادامه دارد

تاریخ کشور اسرائیل : اسرائیل، اورشلیم : طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین

 تهیه و تدوین : داکتر نصرالدین شاه پیکار

 « هر ملت تاریخ دارد و تاریخ واقعی به ملل ستمدیده وابسته و منوط است. ملت های ظالم، جفا پیشه و مستبد دارای تاریخ نبودند و نیستند.  تاریخ هر ملت و مردم دارای : گذشته ، حال و آینده است. هر مردمی که  از تاریخ گذشته خود درست درست نگرفت و برای زمان حال به تفکر و اندیشه تاریخی  نه نشست و برای آینده و اینده تاریخی اش ، برنامه نداشت،  نه حالی خواهد داشت و نه آینده ، به ويژه ملتی  که فرهنگش را از نزدش ربوده باشند.»  ( بر گرفته از کتاب  سربداران)

کشور اسرائیل رسماً در سال ۱۹۴۸ میلادی تأسیس شد. اگرچه تاریخ اسرائیل را باید مشتمل بر دو بخش تاریخ یهودیان در سرزمین باستانی اسرائیل و تاریخ کشور مدرن اسرائیل دانست. این کشور تقریباً در مکان پادشاهی باستانی یهودی واقع شده‌است با این تفاوت که آن سرزمین باستانی شامل کرانه باختری رود اردن نیز بوده‌است. این محل زادگاه زبان عبری بوده‌است که در اسرائیل امروزه بدان صحبت می‌شود. همچنین اماکن مقدسی برای ادیان یهودیت، مسیحیت، اسلام و بهائیت در این سرزمین قرار دارد. علیرغم دست به دست شدن سرزمین اسرائیل بین امپراتوری‌های مختلف در طول قرون، بیشتر جمعیت این سرزمین تا قرن سوم میلادی یهودی باقی ماندند. ادامه دارد

معینه مستور مولایی

چنگ  و غزل  و رباب در وصف تو کم

رنگ  و  قلم  و کتاب در وصف تو کم

گه  گل  تو شباهتند  ونم گاهِ ته مئست

کین دیده در  انتخاب در وصف تو کم

ورڤیـنئ ته هر خۈم خو څیم گرمندېر

وین  اشعه ئ  آفتاب  در وصف  تو کم           ادامه دارد

عاشقۈنه

عبدالکریم نوجو

یے به یه لطف څه کِښت از خو شندېن

صد طلا دهک ٱم ارزۈن مورد دڤېست

از مو خېز اند ذیس قدم یه ذر څه سۈد

یِد جدایے صاف هجرۈن مورد دڤېست  ادامه دارد

للهیِک

معینه “مستور مولایی”

آسمۈن بلند وے رهنگ نیلے

هر چیزِک لۈم از درگیلے

نخچیرِک تئځ تے کوه پس کوه

څه وخت نِث ٲم مٲش رو برو

سفېد تو پیڅ هر رنگ چینے

للهیِک لۈم وُز از قینے  ادامه دارد

م.. “مستور مولایی”

ای  عـــشق   بیا  مرا  فنا در  خود کن

ســــیراب  نما و پس رها در خود  کن

آن قدر   دلم  ز تشنگی  سوخته  است

ســـــاقی  اگرم  کــنی سقا در خود کن

مـــن  با  صـــد  امید  آمدم بر در  تو

فــــرمان بــده، شه یا گدا در خود کن       ادامه دارد

محمد قادر نازلی کامجو نو رباعے یېن

دل ارد اُم لۈد هوس بهس کِن مزه نِست

نه رېد مېڤ اند مجال څېم مس تزه نِست

هوس بهس ات خو اېمۈن ښای ڎو روز گه

وُښ ات فکر مهخز درۈن ات هر کُزه نِست             ادامه دارد

منابع و سر چشمه های سنت  « چراغ روشن»، در مراسم تشریفات اسماعیلیان آسیای میانه !!

نویسنده : صباحت  دانیاروه  رئیس سازمان « میراث عجم» دوشنبه – تاجیکستان

 برگردان از کریلیک/ سریلیک  : داکتر نصرالدین شاه پیکار

 پیشگفتار: سنت « چراغ روشن» ،  یکی از با شکوه ترین  سنت  های  مذهب جامعه اسماعیلیان شیعه امامی مسلمان  در کشور های تاجیکستان، افغانستان، مناطق علاقه جات شمال پاکستان، و ناحیه اویغور – ترکستان شرقی کشور جمهوری خلق چین، می باشد ، که این سنت در میان باشنده گان مناطق یاد شده  به نام های ، « دعوت»، « دعوت پیر شاه ناصر خسرو» ، و « چراغ روشن»، معروف و مشهور است. سنت مذکور  مطابق رسم و رواج مرسوم  روز سوم بعد از در گذشت یک فرد صورت می گیرد و اصلن متشکل  از سه بخش بوده که  مطابق روحیه و شیرازه اخلاقیات جماعت اسماعیلی اعم از  هدایت،  مدیحه سرایی « مدیحه خوانی»،  و انجام  عملی مراسم  تشریفات  « چراغ روشن»، می باشد.  در بخش « چراغ روشن»،   در حضور خلیفه  شخص همکار پیر  که شخصیت روحانی  که  بر بنیاد هدایت امام زمان پیشبرنده  و هدایت دهنده همه مراسم تشریفات سنتی  و مذهبی  در زمینه های یاد شده می باشد،  پنبه و روغن را تهیه دیده و  در پیشروی شان گذاشته می شود و وظیفه اصلی خلیفه تاب دادن فتیله  است  که در  فرایند اجرای آن متن « چراغ نامه» ،  را به ادبیات  خاص و احترام و ارجگزاری ویژه  و آوای موزون و پسندیده  به خوانش گرفته می شود، که در حقیقت فضای معنوی و روحانیت را می آفریند.  همه حاضرین  این همآیش معنوی  بعد از خوانش هر یک  از ابیات و یا مناجات، به گونه مشترک و با صدای واحد  درود  و ثنا را حضور حضرت محمد ( ص) ، امامان  و سایر شخصیت های معروف و مشهور آئین  اسماعیلی می فرستند. ادامه دارد

اشعار زیبای معینه مستور مولایی به زبان های دری و شغنانی 

زندگی

آخراُم   معنی   نه  ڤود  وُز  زندگے رد ، هِی زندگے

څوٰند  ته-ت بالایُم  ښکود وُز زندگے رد ، هِی زندگے

تا ته  سأواُم  ښهب  اگه  اس  خوذم  شیرین اند  ڤا

هَچ نفهم اُم سحر خو سۈد وُز زندگے رد، هِی زندگے

گه  چنین  ات گه  چنوٰن  تېراُم  ته روزگارات‌ اما

پوٰند   پېذا یُم  نه چود  وُز   زندگے رد ،  هِی زندگے   ادامه دارد

معرفی مختصر یکی از  پیش کسوتان مبارزات سیاسی عدالت خواهانه  شغنان زمین !! شخصیت با وقار  و فرهیخته ، جناب عبدالکریم نو جو

نگارنده داکتر نصرالدین شاه پیکار

دکتور علی شریعتی ، متفکر اندیشمند،  شخصیت آزاد ، نواندیش و دیگر اندیش دینی، مخالف سر سخت دگماتیسم باور های  تحجر گونه  و  جزمگرایی دینی، خیلی هم زیبا در مورد انسان ها، نگارش فشرده ای دارد که جا دارد این جا با بازتاب آن گزیده  فشرده اما پر از معنی و مفهوم عالی ،گفتمان را آغاز کنیم که موصوف انسان ها را به  چهار دسته  زیر  از دېد انداز ارزش و اهمیت شخصیتی ، فکری و ذهنی، رده بندی  نموده است :
 انسان های دسته اول  :  آنانی که وقتی هستند هستند ، وقتی  نیستند هم نیستند . برخی از آدم‌ها حضورشان مبتنی به حضور  فیزیکی است. تنها با لمس ابعاد جسمانی آن‌هاست که قابل فهم می‌شوند. بنابراین اینان تنها هویت جسمی دارند.
انسان های دسته دوم : آنانی که وقتی هستند نیستند ، وقتی که نیستند هم نیستند.مردگانی متحرک در جهان. خود فروخفتگانی که هویت شان را به ارزش  چیزی فانی واگذاشته‌اند. بی‌شخصیت‌اند و بی‌اعتبار. هرگز به چشم نمی‌آیند. مرده و زنده‌شان یکی است. ادامه دارد

تصویر گری در ضرب المثل های شغنانی

اقبال حسام

چکیده

ضرب المثل ها ژانر هایی هستند که از طریق آن ها می توان به خلقیات، ایجادیات، خوب و بد، تمایلات و حساسیت های و فکر اندیشه پی برد و رفتار خوب و خراب هر قوم و ملت را از طریق همین ضرب المثل ها می توان درک کرد و آشنایی اهل هر زبان را به ادبیات،  تخییل و تصویرگری به خوبی دریافت. هدف از بیان ضرب المثل ها که همانا برکرسی نشاندن سخن و  مقنع ساختن و بردل و دماغ شنونده حاکمیت کردن است، نیاز است که توهم با ادبیات عالی و کلمات دل‌انگیز باشد؛ تا برای شنونده تفهیم کند که چطور با ناملایمات زمان سرسازگاری پیداکند و از کدام راه بتواند خود را از شر اعمال زشت فرمایه‌گان و ابله‌هان برهاند و چه‌سان صفات نیک و پسندیده را اختیار کند تا از زخم زبان در امان باشد و کدام روش معقول و مقبول را برگزیند تا نور عزیز و نورچشم گردد تا در آینده زیر بار پشیمانی و سرافکنده‌‌گی خرد و خمیر نشود و این امیال و آرزوها در ضرب‌المثل جز از راه بلاغت و تصویر سازی ادبی دیگر قابل برآورده شدن نیستند.بلاغت و تصویر گری های ادبی هست که هنوز ضرب المثل های کهن و چندین صد ساله با همان آب و تاب اولی خود در میان مردم کاربرده داشته و سینه به سینه انتقال می‌یابد که راز این موفقیت در بیان و استعمال همان آرایه ادبی و بلاغی است که گوینده‌گان ضرب المثل ها با آن آشنایی داشته اندکه هنوز در دل شنونده گان چنگ می‌زند. اهل زبان شغنانی نیز به این واقعیت های اصلی ضرب المثل پری برده و در بیان آن ها از بلاغت کارگرفته و خیلی تاثیر گذار نیز می باشد. ادامه دارد

ساخت کیبورد هوشمند  زبان شغنانی افغانستان

نوشته: سرورشاه ارکان
بتاریخ ۷ سنبله ۱۳۹۸( ۲۹ اگست ۲۰۱۹)، کیبورد هوشمند زبان شغنانی افغانستان که به ابتکار کار و فعالیت سرورشاه ارکان ودیگر اعضای سایت سیمای شغنان دیزاین و آماده گردیده بود توسط کمپنی سویفت کیبورد(Swift Keyboard) منظور و به فعالیت آغاز کرد. من به نمایندگی از تیم فعال سایت،  این موفقعیت بزرگ را برای تمام شغنانی ها و علاقمندان زبان شغنانی مبارکباد میگویم.  ادامه دارد

ارتباط با ما و ارسال مضامین برای نشر
sarwar@shughnan.com

Print Friendly, PDF & Email