صفحه نخست

یاد بود و رونمایی از کتاب ″ گنجینه ی گوهر″ اثر شعری زنده یاد منوربیک روشن

قبل از اینکه ، در درباره ی رونمایی کتاب شعر روشن و یاد بودش چیزی بنویسم، میخواهم در مورد اهمیت و ماهیت این همایش اندکی تماس داشته باشم.
 فرهنگ و هنر حافظه ی زنده ی یک ملت است و شاعران پاسداران ارزشها و شاهد وقایع تلخ و شیرین و پیام رسان صدای رسای جامعه و مردم در گستره افق دید شان در بستر تاریخ، در همین راستا یاد بود و رونمایی از کتاب شعر″گنجینه ی گوهر″ اثر جاویدان شاعر و شخصیت فرهنگی کشور فقید منوربیک روشن نه تنها تجلیل از یک نام ، بلکه بزرگداشت از اندیشه ، احساس و رسالت ایست که او در خدمت انسان و فرهنگ انسانی رسالتمندانه به دوش کشید.
 منوربیک روشن از جمله چهرههایی بود که با ذوق ، صداقت و عمق اندیشه ، در شعر و بعضن در نثر، تصویری روشن از مد و جزرها و ناهنجاریهای اوضاع وطن و زندگی مردمش ترسیم میکرد. او از جمله ی شاعرانی بود که واژه ها را همچو تسبیحی از درد و عشق در دست داشت، هر بیت اش پژواکی از صدای درون و هر شعرش دریچه یی به سوی روشنایی و امید بود. ادامه دارد

یاد واره

نوشته: دکتور نورعلی دوست

به تاریخ ۱۸ اکتر ۲۰۲۵ به دعوت خانواده محترم مرحوم منوربیک روشن به رهبری شخصیت فرهیخته جناب بخت بیک میرزاده محفل خجسته و با شکوهی به مناسبت رو نمائی از اثر گرانبهای دفتر شعر مرحومی تحت عنوان گنجینه گوهر در یکی از صالون های زیبای شهر لاوال ایالت کبک کانادا به اشتراک تعداد کثیری از شخصیت های فرهنگی از ایالات کبک ، انتاریو ، البرتا  و جمعی ازهموطنان عزیزشهر لاوال دایر گردید و فرهیخته گان اشتراک کننده این محفل هرکدام پیرامون شخصیت و محتویات این اثر بیانات مبسوطی را ارائیه نمودند و منجمله اینجانب نیزاین نوشته ام را درین محفل قرائت نمودم که متن آن حضور شما خواننده گرامی نیز تقدیم می شود . وجا دارد  بدینوسیله از زحمات خستگی ناپذیر سید  سرور شاه ارکان در زمینه روشنگری های فرهنگی از طریق این سایت ″سیمای شغنان″ اظهار شکران وسپاسگذاری می نمایم . ادامه دارد

شاگردان ممتاز عصر خود
نوشته: سحری عطا

درود و ادای احترام به عموم همدیاران عزیز شغنانی !

آیا شما میدانید عده از شغنانی های که در شهر کابل و ولایات دیگر کشور مشغول فرا گیری دروس شان بودند از جمله شاگردان ممتاز عصر خود بوده اند و در رشته های ورزشی هم درخشش خوبی داشته اند؟

اینجانب در ماه حمل سال ۱۳۴۶ خورشیدی با جمعی از شغننانی ها بخاطر ادامه فراگیری دروس به کابل آمده بودیم و دران زمان محترمین انجییر گل محمد اسرار در صنف دهم انستیتوت تخنیک ثانوی، داد محمد خان دلجو در صنف دهم لیسه رحمن بابا و استاد عین علیشاه خان کاشانی در صنف دهم دارالمعلمین کابل درس میخواندند. این سه شخصیت عالی درانزمان الگوی درس خواندن، رهنما های خوب و ماستر سپورت های آنزمان بودند که بخاطر تشویق و رهنمایی شان پا های من و عده دیگر از شغنانی ها هم به میدان های ورزشی کشیده شد. لازم دانستم در مورد فعالیت های ورزشی ذوات فوق الذکر و متبافی ورزش کاران آنزمان حرفهای را برای شما تحریر داشته باشم .ادامه دارد

صمد شاه راقی

معرفی ‌نامه

اینجانب صمدشاه راقی، در سال ۱۳۷۴ هجری شمسی (۱۹۹۶ میلادی) در قریهٔ ماردرهٔ شیوه از ولسوالی شغنان ولایت بدخشان و در یک خانوادهٔ پیرو مذهب شیعه اسماعیلی چشم به جهان گشودم. تحصیلات ابتدایی خود را در مکتب پیلاب آغاز کرده و در سال ۱۳۹۳ از لیسهٔ پل زریبان فارغ‌التحصیل شدم. در ادامه، وارد انستیتوت زراعت و وترنری بهارک گردیده و در سال ۱۳۹۵ موفق به اخذ سند فراغت شدم.

با وجود علاقهٔ فراوان به علم، به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی، از ادامهٔ تحصیلات عالی بازماندم. با این حال، مسیر فراگیری و آموزش را هرگز رها نکردم. در جریان تحصیل، نزد قاری رضا شاه راسخ به مدت دو سال به یادگیری قرائت، تجوید و حفظ بخشی از قرآن کریم پرداختم. هم‌زمان، به مدت دو سال در یکی از مدارس اهل سنت، به فراگیری کتب فقه و حدیث نیز مشغول بودم. ادامه دارد

مجموعه از رباعیات شامیری شاپور

ترتیب دهنده :عبدالصبور”عریف سپندکوهی”

هرچند که به عاشقی نمی ارزیدم               عشق میگفتم چو بید میلرزیدم

عشق که به شعر و شاعری بود مرا             دنیا به امید عشق میورزیدم

*****

یک لحظه جهان بهی تو چون خواهد شد      خورشید ز آسمان نگون خواهد شد

این نه فلکی که در ید قدرت توست       فل جمله جهان کن فیکون خواهد شد    ادامه دارد

موضوعات مورد تایید اسلام در شعر عدیم

پوهنوال اقبال حسام

چکیده

سید زمان الدین عدیم از شاعران معاصر و روحانیی است که عمرش را در صرف عقیده و ایمان نموده و در این زمینه رنج ها و تکالیف زیادی اعم از تبعید ، تحقیر و فقیر را کشیده؛ ولی دست از دعوت و امر به معروف فرونگذاشته است. اخلاق اسلامی از شیوه هایی است که عدیم به آن خیلی توجه داشته و دیگران را نیز تشویق به رعایت آن نموده، تا جامعه را به سوی صفایی سوق داده و  از منکرات پاک عاری سازد. هدف از تهیه این مقاله نقد و بررسی شعر عدیم از دید اخلاق اسلامی و ارزش های معنوی آن است، تا در یافته شود که آیا شخص شاعر توانسته است که از طریق اشعار خویش به پخش و اشاعه اخلاق اسلامی بپردازد و  و اقعا در این زمینه تا چه حدی نایل آمده که شعرش را در اختیار عقیده قرار بدهد. ادامه دارد

آغا خان چهارم

نوشته: دکتور نورعلی دوست

بنیاد آغاخان و جامعه مذهبی شیعیان اسماعیلی روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کردند که شاهزاده کریم الحسینی، آغا خان چهارم، چهل و نهمین امام موروثی مسلمانان شیعه اسماعیلی به تاریخ  ۴ فبروری در سن ۸۸ سالگی، در شهر لزبن پای تخت کشور پرتگال در حالی که خانواده‌ در کنارش بود،‌ در آرامش درگذشت و ابدیت پیوست .      ادامه درد

اماافسوس اتهت مهشهم نه وینت تو

شعر: افضل اکبری

تویَت تیزث اتهت تویدازمهِ دنیا
نچودت مم جهان بشهندتماشا
پریشان فکث مهش چودتوتیدا
اماافسوس اتهت مهشهم نه وینت تو        ادامه دارد

تؤ څېمېن افسۈن (افسونِ چشمانت)

شعر: نوروز علی ثابتی

دهذ تؤ څېمېنېن اه جۈن، آخر مؤ افسون چود، چود

دهذ تؤ شندېنېن خؤ دستور، اس مؤ دل خون چود، چود

اې وزم نخچیر گُجَک رهنگتیر رڅوس۫ت اس ساز صدا

دهذ تؤ سازېنېن مؤ آخر، یار پے افیون چود، چود               ادامه دارد

معلومات مختصر در مورد نبات طبی وغذایی گندم سیاه یا(گریچکه  به روسی)

نوشته: سردار محمد دوست

گندم سیاه ای گریچکه یکی از گیاهان بومی آسیا می باشدو برخلاف تصور عموم گندم سیاه خانواده غلات نبوده و از تیره هفت بندیان (مانند ریواس) محسوب می شود.

مقدمه

گندم سیاه سرشار از مواد مغذی است  که به همین منظور یک نبات طبی خیلی مفید نیز شناحته شده است. در مقایسه با گندم سفید و برنج، گندم سیاه حاوی بیشترین میزان پروتئین و آنتی‌اکسیدان است. پروتئین این گیاه حاوی همه ۹ اسیدآمینه ضروری برای بدن است. در رژیم غذایی گیاهی، پروتئین اهمیت زیادی دارد.همچنین، گندم سیاه دارای مواد معدنی مانند منیزیم و مواد غذایی دیگری از جمله منگنز، آهن، مس و فسفر است. آنتی‌اکسیدان‌های گندم سیاه می‌تواند در بهبود التهاب، فشار خون و چربی خون کمک کند. یکی دیگر از مواد موجود در این گیاه، اینوزیتول است که می‌تواند در کنترول سطح قند خون مفید باشد.جالب است بدانید هیچ ماده غذایی به ‌اندازه گندم سیاه این ماده را ندارد. ادامه دارد

معلومات مختصر در مورد پامیر واخان

نوشته : سردار محمد دوست

پامیر (بام دنیا یاتاج افغانستان)

در سال ۲۰۱۴ واخان وپامیر بنام دومین پارک ملی افغانستان اعلان شد؛ پامیر بخاطر مناظر طبیعی زیبای خود وحیات وحش نایاب مانند گوسفند مارکو پولو؛ پلنگ برفی؛ بزکوهی؛آهوی نخشیر؛ رنگ؛ قشقار کوهی یامیشک؛خرس نصواری وهمچنان پرنده گان کمیافت وقیمتی شهرت جهانی را بخود کسب کرده است؛ پامیر خورد وکلان که جز  ولسوالی واخان میباشد دارای ۱۴ شورا میباشد که از جمله ۸ شورای انکشافی در پامیر خورد و۶ شورا در پامیر کلان موجود است.
در پامیر خورد ۱۵۲ خانوار یا خرگاه میباشد که دارای ۲۲۶ فامیل است:
تعداد مردان ۲۳۰وزنان ۲۴۰؛اطفال از نو تولد الی ۱۶ ساله ۲۹۳ که ازجمله ۱۳۶پسر و۱۵۷ دختراست که کل نفوس پامیر خورد ۷۶۳نفراست.
تعدادخانوار پامیر کلان ۱۶۹ودارای ۲۵۳ فامیل میباشد؛تعدادمردان۲۶۱وزنان۲۶۴میباشد؛پسران ۱۱۴ودختران ۱۴۳که مجموع نفوس پامیر کلان ۸۷۲نفر میباشد.
مجموع هردو پامیر دارای ۳۲۱خانوار و۱۵۴۵نفوس میباشد.         ادامه دارد

سه غزل با یک مضمون، ردیف و قافیه از سه شاعر شغنانی

نوشته: نوروز علی ثابتی

سرایندگان شعر هر یک: محترم آقا سید فرخ شاه هادی، محترمه بانو معینه مستور مولایی، و نوروز علی ثابتی

داستان از این قرار است که آقا سید فرخ شاه، غزل زیر را باری در یک شب شعر در اشکاشم، و یک بار دیگر در یک گردهمایی ادبی میان شاعران افغانی و تاجیکی در شهر خاروق ولایت خود مختار بدخشان کوهی زمزمه کرده بود. البته ناگفته نماند که شاعران افغانی، کارمندان بنیاد آقاخان بودند که طی یک سفر رسمی در خاروق بودند که از آن میان می‌توان دکتور شمس علی شمس، رامین فرارون، سید ضیا احمد فرید، عبد القیوم پروا، نوروزعلی ثابتی، و … نام برد که به سرپرستی دکتور نجم الدین نجم به آنجا رفته بودند.
از شگرف های ادبی کار گرفته شده در این غزل می‌گذرم. چه آن یک سروده یِ ناب، پر از آرایه‌های ادبی است.   ادامه دارد

محمد قادر نازلی

جشن است و خوشحالی ما تا کهکشان ها می رسد

فصل امــــــــــــــیدی از زمین تا آسمانها می رسد

امروز ذریات علی نور الهی در زمــــــــــــــــــین

پیشوای ما تــا یوم الدین در هــــر زمانها می رسد         ادامه دارد

اشعار چندی از عبدالصبور “عریف سپندکوهی”

در وصف مادر

مادر که گلدسته گلزار من هستی

از لطف خداوند تو سردار من هستی

من صدقه لطف بی نهایت مادر

زان بی نبود که تو دوستدار من هستی

در دامن پاکت شده صاحب عزت

با زحمت، رنج همه خموار من هستی    ادامه دارد

معینه مستور مولایی

لۈدت تو ته چهی رنئست خو بعدت څه رنوښت
حرفېن خو دل خو گهپ خو عهدت څه رنوښت
شیرینے یے صبر براښت أم  اس تلخے یے جبر
اس خیږے یے  بیوفایے  شهدت څه  رنوښت

ادامه دارد

محمد قادر نازلی کامجو

لپم ژهشتـــــــــت لپم وهـــــــشتت لپم خوود
می دنـــــــــیات زندگن دهم چیز عمل چوود
خوبث لوفم ضــــرورت نست یه چه پیشست
خو نـهفس دهم تهم هرجایهس سه فود توید
نه یم خدمت یه چــــــرد چودت نه روح یرد
بنهس چم روشنـــــــــــــــیهت ترتارکهم موود    ادامه دارد

زادگاه ناصرخسرو

نوشته: حسینی حسنیار شغنانی

گرچه مرا اصل خراسانی است
از پس پیری و مهی و سری
دوستی عترت و خانهٔ رسول
کرد مرا یمگی و مازندری

سالهاست که دعوی بر سر زادگاه یا همان محل تولد رجال برجسته جریان  دارد. ناصرخسرو یکی ازین شخصیتهای شهیر میباشد. ناصرخسرو یک شخصیت فرا زمانی و فرامکانی است٬ او را نمیتوان وابسته به یک جغرافیا دانست٬ او در وهله نخست متعلق به ادبیات با شکوه و با عظمت دنیای فراسی است٬ و ثانیا از مفاخر برجسته اسماعیلی و ثالثا مربوط به بشریت است. ادامه دارد

کهجه ته سیت

افضل اکبری

مردم څرهنگ سرگرڎان
تیر ات تگاۋین روان
تیین فکث از خږنان
کهجه ته سین کانادا        ادامه دارد

شعر نوروز علی ثابتی به مناسبتِ ۶۷ اُمین سالگرد به تخت نشینی نور مولانا شاه کریم الحسینی، حاضر امام

شاها! درین بِساط حضورت، مبارک است
خورشیدوار، تابشِ نورت مبارک است
شاها! تویی عُصاره‌یِ موجودِ کایِنات
در پهنه‌یِ زمانه، ظهورت مبارک است            ادامه دارد

اس ژیر تے یے روز ذادے عقاب پهر پے آسمۈن

ناصرے خسرو.

اس ژیر تے یے روز ذادے عقاب پهر پے آسمۈن،
در رایے خو نهفڅ ڤودے خو پهرېن به جولۈن.
خو ښِرن تېپے چو راست خو بعدے اده خورد لۈد:۱
״نُر روز زمۈنه فُکه جا زېرے مو فرمۈن!
ڤهرذیم خو پهرېن قتے تَر خیر فِریپتاو،
فُک چیز مویرد سۈد ته زِمهذ اندے نمایۈن!              ادامه دارد

ساخت کیبورد هوشمند  زبان شغنانی افغانستان

نوشته: سرورشاه ارکان
بتاریخ ۷ سنبله ۱۳۹۸( ۲۹ اگست ۲۰۱۹)، کیبورد هوشمند زبان شغنانی افغانستان که به ابتکار کار و فعالیت سرورشاه ارکان ودیگر اعضای سایت سیمای شغنان دیزاین و آماده گردیده بود توسط کمپنی سویفت کیبورد(Swift Keyboard) منظور و به فعالیت آغاز کرد. من به نمایندگی از تیم فعال سایت،  این موفقعیت بزرگ را برای تمام شغنانی ها و علاقمندان زبان شغنانی مبارکباد میگویم.  ادامه دارد

ارتباط با ما و ارسال مضامین برای نشر
sarwar@shughnan.com